روش های کنترل احساس خشم - مجله سلنا

روش های کنترل احساس خشم

نویسنده: سپیده مریم طباطبایی ندوشن

تقصیر من نیست. من یه دفعه از کوره در می رم. اصلاً دست خودم نیست، وقتی عصبانی می شم، خون جلوی چشمامو می گیره. اخلاقم این طوریه دیگه، هیچ کاریش هم نمی شه کرد.

این جمله ها، ورد زبون آدمایی که زود جوش میارن و بعد، بر اساس همین غلیان احساس، دست به رفتارهای خشونت آمیز می زنن. این جور آدما اجازه می دن خشم و البته احساس ناشی از خشم، اختیار زندگیشونو به دست بگیره. خیلی از این آدما برای اینکه از وجدان درد رها بشن، این طور تلقین می کنن که مسئول خشمشون نیستن، ولی حقیقت چیز دیگه ایه، اونا نمی خوان تغییر کنن.

تو این برنامه سعی داریم، چند روش عملی خیلی آسون ارائه بدیم تا آدمایی که زود از کوره در میرن و البته دوست ندارن در برن، با به کاربستن اونا رفتارشون رو تغییر بدن. برای همه اونایی که خواستار تغییر و خواستار تعالی هستن، آرزوی موفقیت می کنم.

آدمای خشمگین، در وهله اول باید قبول کنن که زندگی رو بد اداره می کنن. بعد که این رو پذیرفتن، می شه گفت که خواستار تغییرن. حالا برای تغییر، اولین کاری که می شه کرد، اینه که یه لیستی از اعمال و حرف هایی که موقع عصبانیت می زنن تهیه کنن. یادشون نره که توی این لیست، به جزییات هم دقت کنن. مثلاً این طور آغاز کنن:

(اینا همه مثاله، هر آدمی ممکنه متفاوت رفتار کنه) وقتی عصبانی می شم، وسایل روی میزم رو پرت می کنم یا اینکه: وقتی عصبانی می شم، به اطرافیانم توهین می کنم و تکیه کلامم احمق، گیج و بی شعوره. پیشنهاد می کنم، آدمای عصبی چنین لیستی رو حتماً تهیه کنن و این لیست رو توی جیب یا کیفشون بذارن و دست کم روزی یه بار بهش نگاه کنن. البته این کافی نیست، بلکه مسئله اینجاست که حواسشون باشه که از انجام دادن و به زبون آوردن چیزی که توی لیست نوشتن، کم کم با تمرین دست بردارن.

حالا سراغ دومین راه حل می ریم: من نام این راه حل رو اصول جایگزین گذاشتم؛ یعنی اینکه باید رفتارهای درست رو جایگزین رفتارهای نادرست کنیم. به این ترتیب که هر یک از کارهای منفی ناشی از خشممون رو با یه کار مثبت عوض کنیم. اگه اصول جایگزین رو به کار نبندیم، در عرض چند روز دوباره به سراغ عادت های قبلی می ریم. پس آدمای عصبانی باید یه لیست جایگزین هم بنویسن و اونو کنار لیست قبلی بگذارن؛ لیستی شبیه این: وقتی عصبانی می شم، به جای اینکه آشفته به اتاقم برم و در رو محکم بکوبم، می شینم و آروم حرف می زنم. یا مثلاً به جای توهین به اطرافیان، نام واقعی شون رو صدا می زنم.

یا اینکه وقتی عصبانی می شم، به جای اینکه وسط حرف مردم بپرم، به حرف هاشون گوش می دهم. خلاصه به جای کار اشتباه، هر کاری که خیال می کنی درسته بکن؛ این برترین راه کنترل خشمه.

و حالا می رسیم به راه حل سوم. امیدوارم آدمایی که زود از کوره در میرن، با استفاده از دو راه حل قبلی و به کار بستن راه حل سوم، به آدمای آروم و آرامشگری تبدیل بشن. باور کنید تو زندگی، هیچ چیز به مقدار آرامش قیمت نداره.

خب راه حل سوم چیه؟ اگه آدمای پرخاشگر و عصبی، به دو راه حل قبلی یعنی تهیه لیست کارها و حرف هاشون به هنگام عصبانیت و تهیه لیست اصول جایگزین و به کار بستن اونها اقدام نموده باشن، حتماً تا حالا خیلی تغییر کردن. دیگه موقع عصبانیت ناسزا نمی گن، وسایل رو پرت نمی کنن، و خیلی چیزای دیگه که تو اونا تغییر نموده. کوشش برای تغییر دادن کارها و رفتار و گفتار، در صورتی موندگار و سود بخشه، که افکارشون هم تغییر کنه؛ یعنی باید از افکار خشمگین هم دست بردارن، نه اینکه تو دلشون نگه دارن. این راه حل همون، مثبت اندیشیه. مثلاً ممکنه آدم خشمگین و عصبی، فکر کنه که من نمی تونم هرگز خشمم رو کنترل کنم، اینجاست که پیشنهاد می کنیم یه فکر تازه و مثبت رو جایگزین فکر منفی و ناامیدانه کنه. همون طور که برای رفتارهای خشونت آمیزش می توان جایگزین پیدا کرد، باید برای افکارش هم جایگزین پیدا کنه. مثلاً بگه من می تونم زندگی بدون خشم داشته باشم. یا مثلاً وقتی فکر می کنه آدمای اطرافش می خوان که اون زمین بخوره، با خودش بگه خدایا دوباره کج خیال شدم، وقتشه به مردم اعتماد کنم. این کار یعنی مدیریت خشم ذهنی.

منبع: نشریه گلبرگ- ش124.

/ج