تجربه چینی ها از اینترنتی آزادتر - مجله سلنا

پژوهشگاه فضای مجازی با انتشار این گزارش که توسط مصطفی بازوند پژوهشگر حوزه فضای مجازی گردآوری شده، تاکید نموده است که محتوای منتشر شده در این نوشتار، لزوما بازتاب دهنده دیدگاه این مرکز نیست.

هراس غربی ها از حرکت شتابان چین در فناوری های سایبری

حرکت شتابان چینی ها از رونوشت برداری صِرف از فناوری های سایبری به سوی کسب دانش و صندلی در این عرصه، همانند در اختیار دریافت زیرساخت های اینترنت و مخابرات جهانی، کشورهای غربی را نسبت به ظهور رقیبی قدرت مند در این میدان به هراس افکنده است.

نمونه این هراس را شاید بتوان در اقدام اخیر دولت های آمریکا و انگلستان در ممنوعیت استفاده از تجهیزات زیرساختی ارتباطی شرکت فناوری چینی هوآوی مشاهده کرد.

حال به دنبال انتشار نرم افزار جدیدی با نام توبر که مانند VPN به کاربران چینی فرصت دسترسی به وب گاه های غیرچینی را تحت شرایط خاص می دهد، اندیشکده بورکینگز آمریکا در گزارشی با عنوان توبر، تجربه کوتاه چینی ها از اینترنتی آزادتر، کوشش آمریکایی ها برای جلوگیری از قدرت گیری ضلع سوم در منازعات سایبرنتیک فضای مجازی را در دنیای گفتمان نظری خود، تداوم بخشیده است.

به باور بروکینگز، نرم افزار توبر، کوشش دولت چین برای کنترل اطلاعاتیِ فضای سایبری این کشور است؛ اما نه در راستای هدفی مثبت؛ بلکه راهنمایی افکار عمومی و استفاده از دستگاه عظیم تبلیغات و رسانه های حزبی-دولتی جهت شکل دادن به درک افراد از واقعیت؛ رویکردی که به ثبات حکومت منجر می گردد.

VPN چینی دسترسی به فیلترهای گوگل و اینستاگرام را ممکن کرد

نهم اکتبر سال 2020، یکی از سازمان های زیرمجموعه عظیم ترین شرکت امنیت سایبری چین، Qihoo 360 با نام Shanghai Fengxuan، نرم افزار توبر را منتشر کرد.

مؤسس این شرکت، کارآفرینی با نام ژو هونگی است. ژو نماینده سازمان مشاوره سیاسی مردم چین، عالی ترین نهاد مشاوره سیاسی چین است؛ امری که شائبه دولتی بودن توبر را افزایش می دهد.

این نرم افزار اندرویدی امکان دسترسی به محتواهای خارج از محدوده دیواره آتش عظیم را برای کاربران فراهم می نماید. محتواهایی از قبیل وب گاه های فیلترشده گوگل، یوتیوب، توئیتر، فیس بوک، اینستاگرام و نت فلیکس.

راه اندازی توبر با موجی از استقبال در میان کاربران شبکه های اجتماعی چینی روبرو شد؛ ظرف 24 ساعت اولیه، نزدیک به پنج میلیون نفر آن را نصب کردند.

اما چیزی از ابرازات هیجانی در خصوص معرفی توبر نگذشته بود که کاربران چینی فهمیدند دسترسی به سرویس های خارجی به وسیله توبر با اعمال محدودیت در محتوای آن ها همراه خواهد بود. هم چنین 10 اکتبر یک روز بعد از معرفی، توبر از فروشگاه های اپلیکیشن ناپدید شد.

توبر تابع قوانین کنترل اطلاعات چین بود. براساس قوانین توبر در صورتی که کاربر اقدام به جستجو یا انتشار محتوایی مغایر با هفت اصل اساسی یا 9 مورد ممنوعه کند، فعالیت های او ثبت و گزارش خواهد شد.

هفت اصل اساسی مجموعه دستورالعمل های منتشرشده توسط اداره فضای مجازی چین هستند که شاخص های مغایرت محتوا با قوانین را تعریف می نمایند و 9 مورد ممنوعه خلاصه ای از مقررات اجرایی نام کاربری کاربران اینترنت را شامل می گردد.

از نظر بعضی، توبر پیشرفت عظیم چین در زمینه مدیریت اطلاعات است. ریتا بای یونی، خبرنگار خبرگزاری دولتی چینی گلوبال تایمز، با تمجید از توبر می گوید: اینگونه می توان بنگاه های انتشار اخبار یا تبلیغات جعلی را سانسور نموده و از سرویس های توئیتر، فیس بوک و گوگل نیز استفاده کرد.

در نقطه مقابل، افراد دیگر با توجه به الزام تایید هویت به وسیله کد ملی و شماره تلفن برای استفاده از توبر، برخورد محتاطانه تری در خصوص آن داشتند.

آیا مواضع خارجی چین در اینترنت بهبود می یابد؟

در بخش پایانی مقاله بروکینگز، سه مزیت توبر برای دولت چین اینگونه عنوان شده است:

- باز شدن هرچه بیشتر دست حزب حاکم برای پاسخ به تقاضای چینی ها به خصوص متخصصان جوان جهت دسترسی بیشتر به اینترنت جهانی؛

- فراهم سازی ابزاری دیپلماتیک برای کاهش فشارهای بین المللی مبنی بر بسته بودن فضای دیجیتال چین؛

- بهبود تامین منافع و مواضع خارجی چین در اینترنت آن سوی دیواره آتش عظیم.

از نگاه بروکینگز معرفی چنین ابزاری نشان می دهد که دیواره آتش عظیم می تواند جای خود را به فیلتر عظیم بدهد و میراث اصلی توبر تصویری اجمالی از آینده ای در چین است که به زودی شاهد آن خواهیم بود.