چرا باغ های ایرانی شهرت جهانی پیدا کردن؟ - مجله سلنا

جهت دریافت خدمات ویلای یک طبقه مدرن با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

باغ ایرانی به باغ هایی گفته می شود که بر پایه معماری و عناصر تشکیل دهنده آن از جمله ساختار هندسی، آب و درختان، کوشک میانی و غیره عمدتاً در فلات ایران و مناطق پیرامونی متأثر از فرهنگ آن رواج داشته است.

شروع ساماندهی به باغ ها از دوران هخامنشیان صورت گرفت، باغ های سلطنتی پاسارگارد نمونه اولین باغ های ایرانی ساختارمند است. در این مقاله از مجله گردشگری خبرنگاران، به آنالیز لیستی از معروف ترین باغ های ایرانی و علت شهرت آنها در جهان می پردازیم.

شهرت جهانی باغ های ایرانی

بسیاری از باغ های ایرانی در فهرست میراث فرهنگی جهان ثبت شده است. برای سفر به این باغ ها کافیست یکی از استان های فارس، اصفهان، کرمان، خراسان جنوبی، یزد یا مازندران را به عنوان مقصد سفر انتخاب کنید. موردی که توجه داوران یونسکو را به باغ های ایرانی جلب نموده، طراحی متنوع و سبک منحصر به فرد معماری آنها بوده است. در این باغ ها معماری بر اساس شرایط آب و هوا و خاک صورت گرفته اما ویژگی های فرهنگ ایرانی به عنوان وجه اشتراک تمام باغ ها قابل مشاهده است. باغ های ایرانی با وجود محصور بودن، هنر و ذوق ایرانی را به جهان نمایش می دهند و آن ها را به عنوان الگوی باغ سازی در اروپای مدرن می شناسند. اگرچه باغ یا پردیس در زبان فارسی به معنای فضای محصور شده است، اما این باغ ها رنگ و بویی از طبیعت و هنر ایرانی دارند و برخلاف پارک های اروپایی و آسیای شرقی، حس امنیت و آرامش را به مخاطبان خود عرضه می نمایند و چیزی به عنوان محدودیت در آنها وجود ندارند. باغ شاهزاده ماهان کرمان، باغ عباس آباد بهشهر، باغ چهلستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ ارم شیراز، باغ پاسارگاد، باغ دولت آباد یزد، باغ پهلوان پور یزد و باغ اکبریه بیرجند 9باغی هستند که تابستان سال 90 در فهرست یونسکو به ثبت رسیدند.

برای رزرو آسان بلیط لحظه آخری پرواز شیراز، پرواز اصفهان، پرواز کرمان، پرواز یزد روی تصویر زیر کلیک کنید:

باغ ایرانی پاسارگارد

در قلب پاسارگارد امروزی واقع در استان فارس باغ زیبایی وجود داشت که به دستور کوروش کبیر طراحی و بنا شد. باغ پاسارگارد قدیمی ترین باغ ایرانی است و

کهن ترین سند از این باغ ایرانی درفش فلزی شهداد است که بین سال های 3500 تا 3200 قبل از میلاد تاریخ نگاری شده است. در این درفش فلزی تصویر الهه باستانی و سه زن دیگر به چشم می خورد که در باغی سرسبز به شکل صفحه شطرنج نشسته اند؛ که این طرح همان الگوی 5 نگاشت یا چهار باغ ایرانی را نشان می دهد. کتیبه های موجود نشان می دهند که کوروش شخصا طراحی این باغ را انجام داده و شکل کاشت درختان هندسی سازی باغ را معین نموده است.

بعد از کوروش دیگر پادشاهان هخامنشی نیز مانند داریوش، اردشیر دوم و خشایار شاه نیز در شوش و دیگر شهرها اقدام به باغ سازی کردند و این طور شد که الگوی باغ ایرانی در تمام شهرها فراگیر گشت.

مکان باغ پاسارگارد: استان فارس، شهرستان مرودشت، مجموعه تاریخی پاسارگاد

باغ ایرانی چهل ستون

باغ چهل ستون اصفهان به فرمان شاه عباس صفوی ساخته شده است، وی در امر ساخت کاروانسرا و باغ سازی بسیار فعال بود تا این گونه بتواند نظر موافق مردم را به خود جلب کند. کاخ چهل ستون ، نمونه ای ناب و بی نظیر از هنر والای ایرانی را به نمایش می گذارد که با نبوغ شیخ بهایی طراحی شد. این باغ در ضلع جنوب غربی میدان نقش جهان اصفهان به دستور شاه عباس اول ساخته شد تا بتواند پیوندی بین میدان نقش جهان و خیابان چهارباغ باشد. شاه عباس در میان باغ عمارتی به شکل کلاه فرنگی با اتاق های کوچک ساخت که برای پذیرایی از میهمانان دربار استفاده می شد. شاه عباس صفوی برای جشن تاج گذاری خود باغ چهلستون اصفهان را انتخاب کرد. در زمان جشن شاهی یکی از ستون های باغ آتش گرفت و شاه عباس دوم که فردی خرافاتی بود، اجازه نداد تا آتش را خاموش نمایند، به همین دلیل یکی از ستون های باغ به شدت آسیب دید. پس از گذشت چند روز، کار احیای باغ از سر گرفته شد. در زمان حمله افغان ها به اصفهان، بیشتر بناهای تاریخی شهر و به خصوص کاخ چهل ستون آسیب فراوانی دید.

مکان باغ چهل ستون: اصفهان، میدان امام حسین، خیابان استانداری

در تور اصفهان خبرنگاران شما فرصت گشت و گذار در این باغ را خواهید داشت. شما می توانید با پرواز اصفهان یا قطار اصفهان به این مقصد برسید و در بهترین هتل های اصفهان اقامت داشته باشید.

باغ ایرانی شازده کرمان

باغ شازده یا شاهزاده ماهان کرمان به دستور حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار ساخته شده و سپس در زمان حاکم بعدی، عبدالحمید میزرا ناصرالدوله، بین سال های 1298 - 1309 هجری قمری بناهایی به آن اضافه و تکمیل شده است. نقل است وقتی خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان بردند، بنایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان باغ بود تغار گچی را که به دست داشت محکم به دیوار کوبید و از خوشحالی فرار کرد! جای خالی کاشی هایی که بر سر در ورودی باغ شازده مانده، یادگار همان فرار بنا از کار است! از ویژگی های شاخص باغ ماهان موقعیت آن است زیرا در دل کویر قرار گرفته و با طراحی فضای به شکل باغ شیب دار یا باغ تخت بسیار دوست داشتنی و چشم نواز است. از ویژگی های باغ شازده کرمان نمایش بی نظیر و تماشایی آب به صورت پلکانی و در سطح های افقی و عمودی است.

مکان باغ شازده کرمان: استان کرمان، شهر ماهان، باغ شاهزاده ماهان

در تور کرمان خبرنگاران شما فرصت گشت و گذار در باغ ایرانی شازده ماهان را خواهید داشت.

باغ ایرانی ارم شیراز

باغ ارم شیرازی یک باغ ایرانی زیبا به سبک کوشک است که به واسطه درختان مرکبات و خیابان طویلی با سروهای باشکوه در طرفینش، محبوبیت زیادی بین گردشگران دارد. علاوه بر کوشک اصلی عهد قاجار که هسته مرکزی این باغ را تشکیل می دهد؛ سرونازهای بلند و کهن، زیبایی آن را دوچندان نموده اند. تاریخ ساخت این باغ را دوره سلجوقی می دانند؛ زیرا در آن روزگار، اتابک قراچه، حکمران فارس، اقدام به ساخت باغ تخت و چند باغ دیگر در شیراز نموده بود و ممکن است این باغ نیز به درخواست وی ساخته شده باشد. باغ ارم به گونه ای طراحی شده است که بازدیدنمایندگان برای رسیدن به مرکز باغ و محل ساختمان اصلی باید از طول باغ عبور نمایند. ساختمان عمارت از سه طبقه با پشت بام شیروانی تشکیل شده است و از گچبری تا نقاشی، حجاری، پنجره های مشبک آهنی، منبت کاری و کاشی کاری در تزیینات آن به چشم می خورد. این عمارت نمونه شاخص ساختمان های اواسط دوره قاجار است که با تبعیت از اصول معماری زندیه و صفویه صورت گرفته است. حتی درهای عمارت اصلی زیبا هستند و از آنجا که با چوب ساج ساخته شده اند، پس از سالیان سال شکل اصلی خود را حفظ نموده اند و همچنان سالم هستند.

مکان باغ ایرانی ارم: شیراز، بلوار ارم، جنوب جام جم و آسیاب سه تایی

در تور شیراز خبرنگاران شما فرصت این را خواهید داشت تا از زیباترین باغ های این شهر دیدن کنید.

باغ ایرانی فین کاشان

باغ فین کاشان به حدی زیبا است که از آن به عنوان نمونه کامل باغ سازی ایرانی یاد می نمایند. در تور کاشان خبرنگاران شما این زیبایی را از نزدیک خواهید دید. باغ فین به لطف وجود فواره های متعدد، صدای دلنشین آب و درختان سر به فلک کشیده، مکانی رویایی برای گشت و گذار به شمار می رود؛ به خصوص که در این باغ چای خانه وجود دارد که فرصتی را برای شما فراهم می نماید تا نهایت لذت را از این لحظه های ناب ببرید.

یکی از دلایل اصلی شهرت باغ فین را میتوان قتل امیر کبیر، صدر اعظم مشهور ایران دانست که از مهم ترین وقایع تاریخی در این باغ به شمار می رود. یکی از موارد جالب درباره این باغ به باور بعضی از مردم برمی شود که معتقدند با انداختن سکه ای در درون حوض، آرزویشان برآورده می شود. اگرچه این کار تفریح و سرگرمی به شمار می رود، فلسفه انداختن سکه در آب را می توان در مذهب زرتشت پیدا کرد که آب مظهر پاکی است و پیروان آن بخشی از دارایی خود را به الهه آب هدیه می دادند تا برکت خانه هایشان شود.

مکان باغ ایرانی فین: کاشان خیابان امیرکیبر

باغ ایرانی دولت آباد یزد

یکی از 9 باغ ایرانی دیگری که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، باغ دولت آباد یزد است که در تور یزد خبرنگاران می توانید از آن بازدید کنید. باغ دولت آباد یزد جز منحصربفردترین باغ های ایرانیست. این باغ زیبا که در محله چهار منار قرار گرفته است، یکی از قدیمی ترین باغ های شهر یزد محسوب می شود. بلندترین بادگیر جهان نیز در باغ دولت آباد یزد واقع شده است.

از سوی دیگر در زیر این بادگیر حوضی واقع شده است به طوری که با وزیدن باد به سطح آب حوض، هوای خنکی را داخل بنا ایجاد می نماید. دراین ساختمان با تلفیق باد و آب که درحوض های داخل ساختمان در جریان است، هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه نشین و تالارها انتقال پیدا می نماید. به همین دلیل به این بنا، ساختمان تابستانه نیز گفته می شود. منبع اصلی تأمین آب باغ، قنات دولت آباد است. علاوه بر قنات، برای مواقع خشک سالی و برای سیراب کردن باغ و پرکردن حوض های متعدد آن، یک چاه و منبع آب در ضلع شرقی باغ و در کنار ابنیه خدماتی احداث شده بود و در مواقع اضطراری از آب ذخیره شده در آب انبار باغ نیز استفاده می کردند.

باغ دولت آباد یزد: یزد، خیابان شهید رجایی

باغ ایرانی پهلوان پور مهریز یزد

باغ پهلوان پور یزد باغی پر آب و سرسبز است که در شهرستان مهریز واقع شده است. اولین نکته ای که در ورود به باغ پهلوان پور روح تان را نوازش می دهد، صدای آبی است که در جوی آب اصلی باغ جاری است. این آب در واقع از قناتی به نام قنات حسن آباد سرچشمه می گیرد. آب این قنات که درختان چنار اطرافش را سیراب می نماید، در راستای که به سمت باغ پهلوان پور می پیماید، از هیچ کدام از باغ های دیگری که در این منطقه وجود دارند، عبور نمی نماید. گفتنی است که علاوه بر این قنات، قنات های دیگری به نام شاه حسینی و مزویرآباد نیز در آبیاری این باغ زیبا نقش دارند.در بخش ورودی باغ بخش هایی همچون برج، اصطبل و کاهدان را می توانید بینید. این سه بخش همگی در زمان قاجاریه ساخته شده اند، ولی باید اشاره کنیم که تزیینات به کار رفته در بنای برج همچون تزیینات بناهای دوره زندیه است. زیباترین و باشکوه ترین بنای موجود در داخل باغ، کوشک یا شربت خانه است. این کوشک که در زمان قاجاریه ساخته شده، دارای دو و نیم طبقه است و در امتداد راستا اصلی باغ واقع شده است. اگر به داخل این کوشک بروید، قسمت های مختلف آن همچون تالار، گوشوارها و حوضخانه را خواهید دید. نکته جالب اینجا است که آب قنات حسن آباد از وسط این کوشک نیز عبور می نماید و در باغ جریان می یابد.

مکان باغ ایرانی پهلوان پور: یزد، شهرستان مهریز، خیابان مطهری

در تور یزد خبرنگاران از باغ ایرانی پهلون پور دیدن کنید.

باغ ایرانی اکبریه بیرجند

در زمان حکمرانی زندیه، بیرجند یکی از شهرهای استراتژیک استان خراسان شناخته می شد. پس از آنکه ارگ بهارستان کاربرد دولتی و نظامی پیدا کرد، حاکم محلی ،علی اکبر خان خزیمه دستور احداث بنایی زیبا و باشکوه در کنار قنات شهر و در دامنه کوه باقران را داد تا هم بتواند قدرت خود را به رخ دیگران بکشد و هم از قنات مهم شهر حفاظت کند. این باغ زیبا را باغ اکبریه نامیدند. در آن موقع عمارت دوطبقه ای ساخته شد که طبقه اول آن مخصوص خدمه و میهمانان عمومی و طبقه دوم ویژه زندگی و دیدارهای خصوصی حاکم بود. به مرور در دوران قاجار و پهلوی بناهای مختلفی به مجموعه باغ اکبریه اضافه شدند. معماری ویژه عمارت اکبریه، یکی از معماری های خاص کره زمین میباشد که این نمونه معماری را در هیچ جای جهان نمیتوانید یافت کنید. استفاده از معماری ترکی و تا حدودی کاربرد معماری روسی و تلفیق این دو، با معماری اسلامی شکل بسیار ویژه ای به این عمارت تاریخی بخشیده است.

در باغ اکبریه مکان های بسیار زیبایی همچون گنبد کلاه فرنگی، تالار آیینه ها و تزئینات مقرنس لاله زنبوری و دیگر بناهای زیبا ساخته شده است که این باغ را یک باغ منحصر به فرد می سازد. در تور بیرجند خبرنگاران شما فرصت گشت و گذار در این باغ را خواهید داشت.

مکان باغ اکبریه بیرجند: خراسان جنوبی، شهر بیرجند، میدان مادر، بلوار معلم

باغ ایرانی عباس آباد بهشهر

آخرین باغ زیبای ایرانی که در لیست میراث یونسکو ثبت شده باغ عباس آباد بهشهر است. این مجموعه زیبا نیز به دستور شاه عباس صفوی در مازندران بنا شده است.

مجموعه باغ های عباس آباد در 9 کیلومتری شهرستان بهشهر و در دامنه رشته کوه های البرز و در میان جنگل های انبوه قرار گرفته است. این مجموعه شامل سد عباس آباد، مخزن و دریاچه سد، گل باغ، کاخ، حمام، آسیاب آبی و دو برج آجری می شود. در میان مرکز دریاچه مصنوعی عباس آباد بهشهر بنایی آجری به شکل چهار طاقی وجود دارد که زمانی سطح فوقانی آن بستر بنایی با مصالح چوب وسقفی سفالی را تشکیل می داد. چهار طاقی مذکور در زمان آبگیری سد به زیر آب می رود وتنها سطح فوقانی آن بسان جزیره ای بیرون از آب قرار می گیرد.

مکان باغ عباس آباد بهشهر: مازندران، 9 کیلومتری شهرستان بهشهر

اصفهانبیرجندشیرازکرمانیزد