کاخ امپراتوری توکیو؛ نمادی از حفظ سنت ها در ژاپن - مجله سلنا

امپراتوری ژاپن

در دوران امپراتوری (اشراف سالاری) فرهنگ بودایی با نفوذ قوی چین در قرن هشتم رشد و شکوفایی یافت. سپس مرکز به شهر کنونی کیوتو یعنی جایی که قواعد اشراف سالاری در مدتی مدید در آن تداوم داشت انتقال یافت. افسانه گنجی (The Tale of Genji)، که گفته می گردد یکی از کهن ترین رمان های دنیا است در این محدوده زمانی نگاشته شده است: سلطان تنجی را باید بنیادگذار این دوره ژاپن دانست. وی امپراتوری بسیار مقتدر بود، شهر کیوتو مرکز ژاپن، در دوره امپراتوری او به عظمت رسید. بعلاوه بعضی از پادشاهان این دوره به دلیل گرایش به آئین بودا و تعصب در این دین دست از زندگی مجلل و اشرافی خود برداشتند.

اولین امپراتوری

سال 660 پیش از میلاد جیمو تنو (امپراتورجیمو) نبیره نینگی- نومیکوتو در یاماتو (استان کنونی نارا) به تخت پادشاهی نشست و او نخستین امپراتور ژاپن بود.

در این دوره آئین بودائی در این کشور رخنه کرد و به سرعت انتشار یافت، عامل اصلی پیشرفت آن، تبلیغ بی آزار و مسالمت آمیز و پرهیزگاری و اطاعت و انقیاد نسبت به حکومت بود. زمانی که ملکه سویکو بر این کشور سلطنت می کرد نایب السلطنه او موسوم به امیر شوتوکو-تیشی که مدت 29 سال (621-592 میلادی) زمام دار واقعی ژاپن بود در ترویج آئین بودا تلاش کرد به یاری وی معابد بسیاری در سراسر ژاپن برای عبادت بودا ساخته شد. مساعی او در این راه به حدی بود که بوی لقب آشوکای ژاپن دادند.

در سال 645 میلادی شورش عظیمی در ژاپن برپا شد که در تاریخ این کشور بنام اصلاح بزرگ از آن یاد می گردد، دو تن از شورشیان باسامی کامتاری وامیر ناکا قدرت را قبضه کردند و انتها امیر ناکا تحت عنوان سلطان تنجی به سلطنت رسید و وحدت کشور را ایجاد کرد و بر خلاف گذشته که سلطان فقط ریاست قبایل را داشت امیر ناکا مرکزیت ایجاد کرد و به حکام ایالات و ولایات دستور داد که خراج مقرره را بپردازند. بدین ترتیب دوره سیاسی تاریخ ژاپن سپری شد و دوره امپراتوری شروع شد.

در این دوره همزمان با قدرت گرفتن کشور چین، فرهنگ و هنر این کشور نفوذ بسیاری در ژاپن پیدا کرد. ژاپن در این دوره به سرعت رو به ترقی نهاد. تمول بسیار موجب فساد و هرج و مرج شد. بی عدالتی، دزدی و راهزنی افزایش یافت. خاندان های بزرگ نیز، امپراتوری را آلت دست خود کردند و علنا قدرت از امپراتور خلع شد. به این ترتیب حکومت امپراتوری جای خود را به حکومت شوگونی داد.

کاخ امپراتوری توکیو

کاخ امپراتوری ژاپن یا کُوکیو (به ژاپنی: 皇居 kōkyo) قصر و قلعه ای است که در منطقه چیودای توکیو مرکز ژاپن واقع شده است. در حال حاضر این قلعه محل اقامت امپراتور ژاپن، امپراتور آکی هیتو و خانواده سلطنتی ژاپن است و می توان گفت که این کاخ نمادی از حفظ سنت های در کشور ژاپن است.

از سال 1968 میلادی قسمت شرقی قصر در معرض بازدید عموم نهاده شده است و بازدید از آن برای همگان آزاد است. در داخل این محوطه موزه سلطنتی ساننومارو نهاده شده است. از سال 1993 میلادی ورود و بازدید از این موزه رایگان شده است.

کاخ سلطنتی کیوتو ژاپن (Kyoto Imperial Palace)، مجموع کاخ سلطنتی ژاپن است، هر چند که امپراتور ژاپن در کشور اقامت نمی کرد، بعدها امپراتور در کاخ سلطنتی توکیو از سال 1869 اقامت گزید و سپس در سال 1877 دستور به بازسازی و حفاظت از کاخ سلطنتی کیوتو را صادر کرد.

امروز ه این مکان برای بازدید عموم آزاد است و آژانس خانواده سلطنتی میزبان تورهای عمومی ساختمان چند بار در روز می باشند. این قصر در گیون کیوتو، یک محوطه مستطیل شکل 1/3 کیلومتری شمال به جنوب و 0/7 کیلومتری شرق به غرب است که بعلاوه شامل باغ های کاخ سلطنتی نیز می باشد، واقع شده است.

کاخ سلطنتی رسما از اواخر قرن دوازدهم در همین مکان واقع شده است. این قصر، مانند بسیاری از قدیمی ترین و مهم ترین ساختمان ها در ژاپن، به وسیله آتش ویران شد و چند بار در طول دوره از تاریخ خود بازسازی و بازسازی شده است، گفته می گردد که این قصر تا به امروز هشت بار ویران و مجددا بازسازی شده است. در این بنا معماری های گوناگونی از قرن دوازدهم و دوره های پس آن به چشم می خورد.

عکس هوایی از کاخ امپراتوری ژاپن. خندق چیدوریگافوچی در قسمت شمال غربی کاخ دیده می گردد

قسمت شرقی کاخ امپراتوری ژاپن

نگاهی به تاریخچه کاخ امپراتوری

در سال 1868 میلادی امپراتور میجی در اولین سال امپراتوری خود نام قلعه ادو را به قلعه توکیو تغییر داد و این مکان به عنوان محل اقامت امپراتوران ژاپن انتخاب شد.

در سال 1869 میلادی امپراتور میجی نام قلعه توکیو را به قلعه امپراتور تغییر داد.

در سال 1873 میلادی به دلیل آتش سوزی ای که در قصر رخ داد. محل اقامت امپراتور به طور موقت به گئی رینکان (به ژاپنی: 迎賓館 Geihinkan) منتقل شد.

در سال 1888 میلادی قصر تازه در این مکان افتتاح شد و به نام تازه کیوجو (به ژاپنی: 宮城) خوانده شد.

در سال 1945 میلادی در اثر بمباران هوایی قصر اصلی دچار آتش سوزی شده و امپراتور شووا بطور موقت در قصر دیگری اقامت گزید.

امپراتور بعد از جنگ، ساخت خانه های مردم را که طی جنگ و بمباران های مهیب از بین رفته بود به ترمیم قصر مقدم دانسته و ساخت قصر را به سال های بعد موکول کرد که در سال 1948 میلادی نام قصر به کُوکیو تغییر پیدا کرد.

در سال 1968 میلادی بعد از چهار سال کار ساخت قصر تازه امپراتور به خاتمه رسید اما قصر تازه به طور رسمی از سال بعد مورد استفاده امپراتور شووا نهاده شد.

در حال حاضر امپراتور آکی هیتو و همسر ایشان کوکومیچیکو هم در گئی رینکان و هم در این قصر اقامت دارند. (خانواده سلطنتی در زمان آکی هیتو، پسر هیروهیتو، چهره ای محبت آمیز تر از خود نشان داده و به نماد وحدت مردمی تبدیل شده، نقشی که بر اساس قانون اساسی وظیفه این خانواده است.)

معماری کاخ امپراتوری

معماری در ژاپن هم مانند چین از گودال های (چاله) اولیه شروع می گردد و ساختمان های ساده با بام کاه گلی و بر روی پایه های خیزرانی محدود می گردد. معماری این سرزمین قطعا بایستی هماهنگ با اقلیم آن باشد که چنین امری انجام شده است، یعنی وجود جنگل های بسیار و بعلاوه بارش باران دو عامل هستند که نقش اساسی در معماری، به ویژه استفاده از مصالح داشته اند، کاربرد چوب به عنوان مصالح اصلی و ایجاد سقف های شیب دار در مقابل باران های سیل آسای آن سرزمین حائز اهمیت است. نمونه های خانه های اولیه (گودالی) از دوره یایویی یافت شده است.

معماری ژاپنی را به شکل عرفی با ساختمان های چوبی، با ارتفاع کم و سقف های سفالی یا کاهگلی می شناسند. در این ساختمان ها درهای کشویی (فوسوما) به جای دیوار به کار برده می شوند و به این ترتیب این امکان را به دست می دهند که پیکربندی فضاهای داخلی را، بسته به موقعیت، بتوان تغییر داد. آدم ها در شکل سنتی معماری ژاپنی معمولا روی کوسن یا روی زمین می نشستند. صندلی ها و میزهای بلند تا قرن نوزدهم میلادی چندان مورد استفاده نبود. اگرچه از قرن نوزدهم به بعد ژاپن بسیاری از نشانه های معماری غربی، مدرن و پست مدرن را در طرح های سنتی ژاپنی ادغام نموده و امروز در تکنولوژی و طراحی معماری پیشرو است. اما در این کاخ هیچ گونه از نشانه های مدرنیسم دیده می گردد.

امپراتور وقت ژاپن، ناگاوکا- کیو از این تاثیری که فرهنگ چین بر ژاپن گذاشته بود ناراضی بود. همین سبب شد تا مرکز خود را به شهر Heian-kyoto که همان کیوتوی امروزی است، منتقل کند. با این حال ساختار این شهر نیز مانند شهر نارا و متاثر از ساختار شهرهای چینی است اما معماری معابد و خانه های این شهر نمونه هایی از هنر اصیل و بومی ژاپن هستند.

در این دوره به تدریج استفاده از مصالح بنایی سنگین وزن مانند سنگ و سفال کنار گذاشته شد و به جای آن ژاپنی ها به استفاده از چوب در دیوار و سقف و پارتیشن ساختمان های خود روی آوردند. از چوب درخت صدر به عنوان پوشش در معماری داخلی استفاده می شد و چوب درخت کاج و صنوبر را برای ساخت سازه بنا استفاده می کردند. در این دوران بود که ژاپنی ها از تکنیک سقف پنهان برای حل مسائل زهکشی سقف استفاده کردند. این تکنیک فقط منحصر به ژاپنی هاست زیرا بارندگی آنجا بسیار زیادتر از چین و کره است.

بزرگ شدن ابعاد ساختمان ها در مرکز منجر به این شد تا فاصله ستون ها از یکدیگر از قاعده و قانون و تناسبات خاصی در همه ساختمان ها پیروی کند. واحدی که در آن موقع برای فاصله بین ستون ها به کار می رفت واحد کِن بود. برای درک بهتر مطلب باید گفت که کِن در معماری ژاپن مانند پیمون در معماری ایران است. طراحی عناصر و اجزا در معماری ژاپن بر اساس کِن موجب استانداردسازی اجزای معماری شده و باعث شده تا معماری ژاپن ساختاری مدولار داشته باشد.

با ساخت کاخ سلطنتی توکیوسبکی اشرافی به نام Shinden-Zukuri رواج پیدا کرد. این سبک مخصوص ساختمان های مسکونی است. در این سبک ساختمان ها متقارن و مانند بازو در کنار یکدیگر قرار می گیرند و باغی مرکزی در بین احجام تعریف می گردد. طراحی این باغ مرکزی به خوبی با چشم اندازهای طبیعی اطراف ترکیب می گردد و در هماهنگی کامل با طبیعت است. در کل باغ ژاپنی از یک سو امتداد معماری و از سوی دیگر طبیعت مجسم است.

معماری ژاپن همانند سایر هنرها مثل نقاشی و پیکرتراشی از مدلهای چینی پیروی نموده که سبک دوره تانگ را می توان از روی مجموعه های معابدی مانند هوریوجی، کندو یا تودای بی که هنوز در ژاپن پا برجاست هستند، بازسازی کرد.

معماری ژاپن پیوندی عمیق و منطقی با طبیعت برقرار نموده است. تقریبا تمام مواد ساختمانی ریشه گیاهی دارند. زیرا درجه حرارت، آب و هوای مرطوب باعث شده که 90% جزایر ژاپنی تحت پوشش گیاهی قرار گیرند. الوارهای گونه های به خصوصی همانند گیاهان مخروطی همانند سدر، کاج، سرو صنوبر برای ساخت اسکلت و استخوان بندی ساختمان و از درختانی برگ ریز چون: بلوط، شاه بلوط برای تزئینات منزل در معماری سنتی استفاده می شده است.

تصاویری از کاخ

کاخ امپراتوری توکیو سالانه پذیرای صد ها هزار توریست از سرتاسر دنیا است و برای همه توریستان بسیار مجذوب کننده است که امپراتورهای ژاپن در چه فضایی زندگی می کردند. گرچه این کاخ از کاخ های باشکوه شرقی و غربی کمی دور است و نسبت به آن ها جلال و عظمتی کمتری دارد. با همه این توصیف ها اگر برای سفر به ژاپن و توکیو رفتید تماشا این کاخ و طبیعت بی نظیر اطراف آن را از دست ندهید.