انواع داربست ؛ معرفی کامل - مجله سلنا

انواع داربست مورد استفاده در ساخت و ساز

مواردی که در زیر فهرست شده اند از مهم ترین و متداول ترین انواع داربست های مورد استفاده در صنعت ساخت و ساز هستند:

• داربست منفرد یا تک
• داربست دوبل
• داربست دروازه ای یا کنسول
• داربست معلق
• داربست بورد
• داربست فلزی
• داربست تثبیت شده
• داربست کویک استیج

داربست نوع تک

داربست تک یکی از متداول ترین انواع داربست است و به طور کلی در بناهای آجری و سنگی که امکان سوراخ کردن دیوار برای نصب تکیه گاه وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد. داربست منفرد شامل لوله های عمودی یا استاندارد ها و لوله های افقی یا لجر ها و تیر عرضی می گردد. استانداردها در واقع توالی از اجزای قائم هستند که به موازات دیوار به زمین متصل شده اند. این اجزای افقی در فواصل 2 تا 5/2 از یکدیگر و با فاصله 2/1 متری از دیوار نصب می شوند. اجزای افقی طولی که لجر نامیده می شوند به منظور اتصال استانداردها در فواصل قائم 2/1 تا 5/1 متری مورد استفاده قرار می گیرند. یکی دیگر از اجزای داربست های نوع تک، پودلاک یا تیرهای عرضی هستند که در یک سمت از داربست به لجر ها متصل و از سوی دیگر نیز به دیوار متصل می شوند. تیرهای عرضی در فواصل 2/1 تا 5/1 متری نصب می شوند.

داربست نوع دوبل

داربست های دوبل نیز از انواع داربست هایی هستند که استفاده از آنها در کشورمان بسیار رایج است. داربست های دوبله در بناهای سنگی مورد استفاده قرار می گیرند و دلیل آن هم این است که در دیوارهای سنگی ایجاد حفره در دیوار برای ایجاد محلی جهت نصب پوت لاگ یا تیر عرضی بسیار سخت است؛ بنابراین دو ردیف از داربست ساخته می گردد تا از استحکام آن اطمینان حاصل کرد. ردیف اول 20 تا 30 سانتیمتر از دیوار فاصله دارد و ردیف دوم هم 1 متر از ردیف اول فاصله دارد. با ثبیت دو ردیف در مرحله بعد نسبت به نصب تیر عرضی (پوت لاگ) اقدام می گردد که توسط دو ردیف پشتیبانی می گردد. برای دادن استحکام بیشتر به داربست از تیر های شیب دار استفاده می نمایند.

داربست کنسول یا دروازه ای

یکی از خاص ترین انواع داربست نوع کنسول یا دروازه ای است. در این نوع از داربست، استانداردها (تیرهای عمودی) به وسیله مجموعه ای از سوزن های فرو رفته در دیوار پشتیبانی می شوند. در نوع دیگری از این داربست، سوزن ها به وسیله شکاف هایی که از قبل در دیوار ایجاد شده است محکم می شوند. در هنگام اجرای این نوع از داربست باید احتیاط کرد و از کیفیت نصب سوزن ها مطمئن شد. به طور کلی تحت شرایط زیر از این نوع از داربست استفاده می نمایند:

• هنگامی که سطح زمین ظرفیت یا تحمل برای قرارگیری و نصب تیرهای قائم را ندارد.
• هنگامی که زمین نزدیک به دیوار باید خالی باقی بماند.
• هنگامی که بخش های بالایی دیوار در حال ساخت است.

داربست نوع معلق

داربست های آویزان یا معلق از نواع قابل حمل هستند که در برج های بلندمرتبه بسیار کاربرد دارد. در داربست های معلق کارگران ساختمانی روی یک بستر معلق شده به وسیله رشته های نخی یا فلزی یا زنجیرهای فلزی قرا ر می گیرند. این داربست های به نوعی محرک هم هستند و می توان آن ها با استفاده دست یا موتورهای برقی بالا و پایین برد. این نوع از داربست ها به طور عمده در کارهای کم اهمیت تر و جزئی تر مانند تعمیرات و رنگ کاری استفاده می شوند.

داربست نوع بورد

این داربست ها که از انواع کوچک و قابل حمل هستند در فضاهای داخلی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. در داربست های نوع بورد، بستری که کارگران روی آن مشغول به فعالیت هستند به وسیله تیر های افقی و عمودی قابل حرکت پشتیبانی می گردد و می توان ارتفاع این بستر را تغییر داد. علاوه بر این در یک خاتمهی تیر های عمودی برای حرکت کل داربست نیز چرخ هایی در نظر گرفته شده است. این نوع از داربست به دلیل متحرک بودن و اندازه نسبتاً کوچکی که دارند برای کار در فضاهای داخلی مانند رنگ کاری و تعمیرات تا ارتفاع تقریباً 5 متری بسیار مناسب هستند.

داربست فلزی

داربست های فلزی با استفاده از لوله های فولادی یا فلزی ساخته می گردد که با استفاده از کوپلرهای یا متصل نماینده هایی فولادی به یکدیگر چفت شده اند. باز و بسته کردن این نوع از داربست ها بسیار ساده است و از مهم ترین مزیت های استفاده از آن به شمار می رود. از دیگر ویژگی های این نوع از داربست می توان به استحکام بسیار بالا، پایداری و ماندگاری بالا و مقامت در برابر آتش اشاره نمود. اگرچه این داربست های بسیار پرهزینه هستند اما استفاده از آن بستر بسیار ایمنی را به ویژه برای کارگران فراهم می نماید و از این رو هم استفاده از آن ها در سال های اخیر بسیار افزایش یافته است.

داربست تثبیت شده

داربست های تثبیت شده از فلز و فولاد ساخته شده که با استفاده از کوپلر ها و قاب هایی خاص به یکدیگر متصل می شوند. این انواع از داربست ها طبق یک دستورالعمل ساده سر هم می شوند و به راحتی می توان آن را از بازار تهیه کرد. در این نوع از داربست، بستری که کارگران روی آن فعالیت می نمایند به طوری طراحی شده است که می توان ارتفاع آن را تغییر داد. در انواع این داربست که ارتفاع زیادی دارند از تیر های شیب دار برای دادن استحکام بیشتر استفاده می گردد.

داربست کویک استیج

سیستم داربست کویک استیج (Kwikstage) با استفاده از فولاد گالوانیزه ساخته می گردد. باز و بسته کردن این نوع از داربست ها با توجه به راهنمای آن بدون دردسر صورت می گیرد. این نوع از داربست برای پروژه های عظیم و کوچک بسیار مفید است. این داربست با توجه به سیستم متصل نمایندگی بسیار مقاوم می تواند جایگزین بسیار خوبی برای انواع داربست ها باشد. این نوع از داربست را می توان در ارتفاع های مختلف ساخت و به کار برد.

اجزای داربست

داربست ها هم به مانند همه تجهیزات ساختمانی از اجزای زیادی تشکیل شده اند که آگاهی از آن ها قبل از نصب داربست خالی از لطف نیست.

ستون داربست

از اصلی ترین اجزای داربست این لوله های قائم هستند که نقش تکیه گاه را برای داربست ایفا می نمایند بار اعمال شده بر داربست را به زمین منتقل می نماید. طول آن به طور معمول حداکثر 6 متر است ولی می توان آن را با استفاده از انواع بست افزایش داد.

لوله های سرتاسری افقی

از دیگر اجزای اصلی داربست این لوله های افقی هستند. این لوله ها از استحکام طولی داربست اطمینان حاصل می نمایند و به عنوان تکیه گاهی برای لوله های زیرتخته ای و افقی داربست عمل می نمایند. این لوله ها باید عمود بر ستون داربست نصب شوند.

لوله های زیرتخته ای

لوله هایی هستند که در میان لوله های افقی و دیوار نصب می شوند و به عنوان تکیه گاه برای تخته یا سکو عمل می نمایند.

شمع مایل

این تیر شیب دار لوله ای است که روی زمین با دیوار مورد نظر قرار می گیرد و جهت استحکام بیشتر داربست از آن ها استفاده می گردد.

لوله های مهار

این اجزای داربست در واقع لوله هایی هستند که به صورت قطری در داربست جای می گیرند و باعث افزایش ثبات داربست می شوند.

قید دیواره درگاهی

لوله ای است که در میان دو سطح به کار برده می گردد و هدف از آن مهار کردن داربست به ساختمان است.

قید

لوله ای است که داربست را به قید دیواره درگاهی با یک مهار دیگر متصل می نماید.

دستک های افقی داربست یا لوله های عرضی

لوله ای است که در میان دو لوله افقی سرتاسری نصب می گردد که گاهی هم آن را به نام دستک های افقی می شناسند.

میله اتصال شکاف دار

این میله در جهت متصل کردن دو لوله به یکدیگر به کار برده می گردد. این اتصال داخلی است و به طور گسترده در داربست های استفاده می گردد.

پایه مهار

این پایه در جهت تثبیت و محکم کردن قید دیواره درگاهی استفاده می گردد.

اتصالات جهت پل زیر سقف

این اجزای داربست در واقع اتصالی است که به بخش خاتمهیی یا در واقع همان لوله های قائم داربست نصب می گردد و وظیفه آن محکم کردن داربست به پل های زیر سقف است.

پل

لوله ای افقی که روی لوله های زیر تخته ای محل یک پنجره قرار گرفته است. این پل ها می توانند که تکیه گاه لوله های زیر تخته ای میانی نیز باشند.

بست پله ای داربست و صفحه پله

از این بست برای ایجاد پله داربست، پلکان و پاگرد و متعاقباً کاهش خطر حوادث در ارتفاع های بالا به کار برده می گردد.

بست بوشی

نوعی بست اتصال دهنده است که سر لوله ها داخل آن جای می گیرد و دو لوله از دو خاتمه به یکدیگر وصل می شوند.

بست گردان

برای متصل کردن یک مهار به ستون یا لوله افقی سرتاسری مورد استفاده قرار می گیرد.

بست راست گوشه

این نوع از بست ستون یک داربست را به لوله افقی سرتاسری داربست وصل می نماید.

بست لوله زیر تخته ای

این نوع از بست یک اتصال غیر باربر را به دست می دهد که به منظور وصل کردن لوله زیر تخته ای یا دستک افقی داربست به لوله سرتاسری استفاده می گردد.

بست خاردار

از این بست برای اتصال دادن لوله های دو تکه ای استفاده می گردد.

مهار خاتمهیی

این نوع از مهار ها در واقع بست هایی هستند که به قسمت خاتمهیی لوله ها محکم می شوند.

صفحه زیرستون

صفحه ای است که در زیر ستون قرار داده می گردد و سطح تکیه گاهی آن باید حداقل برابر با 225/0 مترمربع باشد.

پایه قابل تنظیم

به جداره داخلی پایین داربست متصل می گردد و با استفاده از آن می توان که ارتفاع پایه را تغییر داد.

توپی های پلاستیکی

قطعاتی پلاستیکی هستند که در خاتمهی لوله های داربست قرار می گیرند که احتمال آسیب در برخورد با لوله ها را کاهش می دهند.

سخن آخر

داربست های کاربردهای بسیاری متنوعی در صنعت ساخت و ساز دارند و در انواع مختلفی هم در دسترس هستند. استفاده از نوع خاصی از داربست به شرایط عملیات ساختمانی بستگی دارد. به طور کلی داربست ها اجزای ساختمانی بسیار منعطفی هستند و تغییرات زیادی را می توان روی آن ها پیاده کرد.