چگونه خبرنگاران بحران کرونا را شکست داد؟ - مجله سلنا

بسیاری از کسب وکارهای آنلاین و آفلاین با شیوع ویروس کرونا و به علت وضع محدودیت های تردد، قرنطینه ها، کاهش خرید مردم، خاموش شدن ریل فراوری کارخانه ها، کمبود مواد اولیه یا جنس کافی در بازار، طولانی شدن زمان تحویل کالاها و درگیر شدن بازارها با تبعات تعطیلی ها با فشارها و ضررهای عظیمی روبرو شده و به سمت ورشکستگی کامل پیش رفتند.

فروشگاه خبرنگاران هم از این قاعده مستثنی نبود و از اولین روزهای اعلام ورود ویروس کووید-19 به ایران، به طور ناگهان با چالش ها و مسائلی روبرو شد که روندها و فرآیندهای روزانه این شرکت اعم از بخش فروشندگان، تحویل سفارش ها، خریدها، دریافت کالاهای فروشنده ها و از همه مهم تر، سلامتی کارمندان در بخش های مختلف را دستخوش تغییر کرد.

در این مطلب می خواهیم نگاهی به اقدام ها و تصمیم های خبرنگاران در دوران پاندمی ویروس کرونا داشته باشیم تا معین شود چگونه عظیم ترین فروشگاه آنلاین ایران این بحران ها را با تصمیم های سخت، قاطع و سریع پشت سر گذاشت.

پیش از هر چیز می توانید ویدئو زیر را که در همین رابطه تهیه و فراوری شده است، مشاهده کنید:

یک بحران واقعی

برای اینکه بدانیم بحرانی مانند شیوع ویروس کرونا چه مسائل و چالش هایی برای یک فروشگاه آنلاین مانند خبرنگاران به بار می آورد؛ نگاهی به برخی آمار و ارقام ارائه شده توسط مدیران این شرکت می اندازیم.

در زمان شروع شیوع ویروس کرونا در اوایل اسفندماه 98، تعداد سفارش های روزانه خبرنگاران 200 هزار آیتم بود که به سرعت تا انتها اسفندماه به 300 هزار آیتم رسید و در اواخر بهار 99 با رشد 70 درصدی مشتریان جدید به 500 هزار سفارش در روز ارتقا یافت؛ یعنی دو تا سه برابر شدن خریدها و سفارش کالاها در یک بازه کوچک و در وضعیتی که کل کشور در حالتی نیمه تعطیل به سر می برد. در برخی دسته های کالایی مانند سوپرمارکتی، سفارش ها رشدی 2.5 تا 5 برابر داشتند و در پوشاک رشد بالای 80 درصدی به ثبت رسید.

در بخش فروشنده ها نیز شاهد افزایش 30 هزار فروشنده به مارکت پلیس خبرنگاران طی سه ماه بودیم تا کل فروشنده های خبرنگاران به مرز 61 هزار فروشنده برسد. برای پاسخ گویی به سفارش های جدید و تسریع در ارسال کالاها، در فاز اول 700 نیروی جدید به بخش عملیات افزوده شدند و به تدریج میزان استخدامی ها به بیش از 2 هزار نیرو در بخش های انبارداری، پردازش و تحویل سفارش رسید.

در اواخر اسفند 98 روزانه 6 هزار مشتری جدید به فروشگاه خبرنگاران افزوده شده و به تدریج با گسترش ویروس کرونا و اعمال قرنطینه ها و محدودیت های شدیدتر، در فروردین ماه نزدیک به 10 هزار مشتری جدید و پس از آن شاهد 12 هزار مشتری تازه بودیم. در برخی روزهای اردیبهشت ماه نزدیک به 20 هزار مشتری جدید وارد خبرنگاران شده و اولین خریدهای خود را انجام دادند.

چالش های یک فروشگاه آنلاین در دوران کرونا

مسائل و چالش های خبرنگاران در دوران شیوع ویروس کرونا را می توان به چند دسته کلی تقسیم بندی کرد:

• افزایش تعداد سفارش های ثبت شده روزانه
• اختلال در ارسال کالاهای فروشندگان به مراکز پردازش خبرنگاران
• کند شدن فرآیندها به دلیل اجرای پروتکل های بهداشتی برای بسته بندی و ارسال کالاها
• تاخیر در تحویل سفارش ها به مشتریان
• تامین سلامتی و بهداشت کارمندان
• افزایش هزینه ها به خاطر خرید مواد مورد احتیاج در اجرای پروتکل های بهداشتی و مسایل دیگر

به این فهرست باید افزایش نرخ دلار و روبرو شدن با تلاطم های بازار پس از گرانی ها، کمبود برخی اقلام کالایی در بازار و احتیاج به مدیریت و کنترل بهتر موجودی انبارها را اضافه کنید.

در ادامه اشاره خواهیم کرد که خبرنگاران تصمیم های عظیم و سختی در این دوران گرفت تا برخی مسائل و چالش ها را رفع کند که خودشان مسائل گسترده ای به همراه دارند. مثلاً استخدام نزدیک به 2 هزار نیروی جدید و آموزش آن ها و سپس به تدریج ورودشان به چرخه کارهای فروشگاه یا افزایش تعداد مراکز پردازش کالا در مراکز استان ها و خود شهر تهران اقداماتی هستند که در شرایط عادی احتیاج به برنامه ریزی، سرمایه گذاری و زمان بندی طولانی چندین ماهه دارند.

از یک سو احتیاج به افزایش شیفت های کاری احساس می شود و باید از دو شیفت به سه شیفت حرکت کرد ولی از سوی دیگر به خاطر شرایط پیش آمده کرونا و حفظ سلامتی کارمندان، نمی توان انتظار داشت کارمندان 12 ساعت در یک شیفت کار نمایند. باید نیروها در همه بخش ها افزایش پیدا نمایند و همزمان ساعت های کاری کمتر شود و تمام پروتکل های بهداشتی نیز برای همه نیروی های انسانی، کالاها و محصولات به طور کامل رعایت شود. فرآیندهای هر روزه چک و ارزیابی ابتلای کارمندان به کووید-19 را از قلم نیاندازید و اینکه باید مبتلایان به مرخصی بروند و نیروهایی دیگر جایگزین آن ها شوند.

تا کنون در تاریخ خبرنگاران سابقه نداشته کاربران پس از خرید و ثبت سفارش، وارد صفحه ای شوند که بعد از انتخاب، زمانی برای تحویل سبد خریدشان وجود نداشته باشد؛ چون تمام بازه های ارسال پر شده هستند. مسئله ای که خبرنگاران طی دو الی سه هفته رفع کرد. نمونه دیگری از چالش هایی که کرونا برای فروشندگاه آنلاین فراهم کرد، محدود کردن امکان پرداخت در محل بود تا تماس فیزیکی مأمور ارسال کالا با خریدار کاهش پیدا کند.

باید این نکته را هم در نظر داشت که پاسخ به افزایش چند برابری تقاضاهای جدید که پیش بینی نشده بود؛ احتیاج به زیرساخت های فناورانه و لجستیکی گسترده، انبارها، مراکز پردازش، عملیات متعدد و منابع انسانی آموزش دیده دارد که به هیچ وجه امکان ایجاد آن به طور یک شبه یا حتی چند هفته ای برای هیچ شرکتی در جهان میسر نیست. عظیم ترین شرکت های فناوری جهان مانند علی بابا، آمازون و اوکادو به رغم همه کوشش هایشان باز به همین دلایل با چالش های جدی در این روزها روبرو هستند.

استخدام 2 هزار نیروی جدید

اولین اقدام خبرنگاران در پاسخ به بحران کرونا، افزایش نیروهای انبار و مراکز پردازش در تهران و استان ها بود تا بتواند سریع تر سفارش ها را آماده سازی و ارسال کند. راهکاری که می توانست در بازه ای کوتاه، برخی محدودیت های پردازش و مشکل بازه های ارسال را بردارد.

خبرنگاران در فاز اول و اواسط نیمه فروردین ماه، بیش از 700 نفر نیرو جذب کرد تا کیفیت خدمات خبرنگاران به مشتریان حفظ شود و سلامت همکاران نیز بر اثر فشار کاری به خطر نیفتد. جذب این نیروها یاری کرد فرآیندهای پردازش، تأمین، بسته بندی و ارسال سفارش ها بهتر شود و کم کم دوباره روندها به روزهای عادی نزدیک تر شود.

اما خبرنگاران در تصمیمی عظیم تر، برای پشتیبانی و حمایت بیش از 61 هزار کسب وکاری (که در سال 99 به بیش از 100 هزار کسب وکار افزایش یافته است) که به این فروشگاه اعتماد نموده و در این بحران و به خاطر کاهش ترددها و محدودیت ها، کالاهایشان را به دست خبرنگاران برای فروش سپردند؛ برای جذب 2 هزار نیروی انسانی تازه اقدام کرد. خبرنگاران اولویت را با افراد و مشاغلی گذاشت که به خاطر همه گیری ویروس کرونا، بیکار شده یا کسب وکارشان را از دست دادند. این نیروها نیز در بخش های عملیات، تحویل و ارسال کالا به خدمت گرفته شدند.

افزایش ظرفیت های لجستیکی و زیرساختی

افزایش ناگهانی مشتریان جدید، رشد سفارش های روزانه، فروشنده ها و کالاها در یک پلتفرم فروشگاهی، بیش از هر چیز احتیاجمند توسعه زیرساختی و لجستیک است. صرفاً با استخدام صدها نیروی جدید نمی توان پاسخ گوی حجم احتیاجهای موجود بود. به همین دلیل، مدیران خبرنگاران از همان ماه ابتدایی همه گیری ویروس کرونا، هدف گذاری کردند ظرفیت مرکز پردازش های این فروشگاه را از 200 هزار سفارش در روز به 300 هزار سفارش و تا نیمه دوم سال 99 به 500 هزار سفارش در روز برسانند.

این تصمیم مستلزم سرمایه گذاری تازه، به روزرسانی تمام زیرساخت های فناوری و لجستیکی، ایجاد فرآیندهای جدید برای فروش محصول، ارتباط با فروشنده ها، مشتریان و برنامه ریزی های پیچیده با زمان بندی های دقیق است. همین طور، باید طراحی و استانداردهای جدیدی برای توسعه با اولویت رعایت استانداردهای بهداشتی تدوین شود.

بسیاری از فروشگاه های عظیم جهان مانند آمازون، علی بابا و غیره هم نمی توانند در یک بازه چند ماهه این اتفاق را رقم بزنند. فراهم ساختن زمینه محدود کردن امکان پرداخت در محل و امکان پرداخت آنلاین تا زمان دریافت سفارش، راه اندازی سیستم کد رهگیری برای کاهش تماس فیزیکی نیروهای خبرنگاران با خریداران و راه اندازی پنل فروش آنلاین در یک روز از دیگر اقدامات زیرساختی خبرنگاران در دوران کرونا است.

اقدامات بهداشتی برای حمایت از همکاران و مشتریان

در دوران کرونا، سلامتی همکاران و مشتریان باید در اولویت اصلی و هدف هر کسب وکاری باشد. خبرنگاران از همان روزهای نخست همه گیری ویروس کرونا، ضمن آموزش به همه نیروهای خود و به روزرسانی این آموزش ها، مجموعه کاملی از پروتکل های بهداشتی را تدوین و بر اجرای آن ها در همه بخش ها نظارت کرد.

کاهش شیفت های کاری برای سلامت بیشتر همکاران، افزایش زمان های استراحت، دادن مرخصی به نیروهای بیمار یا در معرض ابتلا به ویروس، ضدعفونی روزانه و سه باره تمام انبارها با مواد ضدعفونی نماینده مه پاشی، تب سنجی و ضدعفونی همه همکاران در بدو ورود به شرکت، حضور پزشک کشیک برای چک علائم افراد مشکوک، استفاده از ماسک و دستکش و شیلد، برخی از این اقدامات هستند. کالاهایی چون پوشاک از روی ریل و از کانال هوای گرم عبور می نمایند و بعد بسته بندی می شوند.

ضد عفونی مکرر خودروها هم بخشی از پروتکل های حفاظتی روزانه است. بسته های آماده ارسال در چندین نوبت ضدعفونی شده تا مشتری در مقصد دچار هیچ گونه مسئله ای نشود.

حمایت از فروشندگان

کسب وکارهای بسیاری در دوران پاندمی کرونا با انواع محدودیت ها در فروش فیزیکی، کاهش ترددها و ارسال کالا به نقاط مختلف کشور روبرو شدند و بازار آن ها با کسادی روبه رو شد. در این شرایط خبرنگاران توانست بستر مناسبی برای این دسته از فروشندگان باشد تا بتوانند بخشی از محصولات خود را در پلتفرم مارکت پلیس این فروشگاه بفروشند و از مزایای سیستم فروش، پرداخت آنلاین، انبارداری و ارسال خبرنگاران بهره ببرند.

بخشی از کوشش های خبرنگاران در این بحران، حمایت از کسب وکارهای کوچک ایرانی بود. این کوشش ها در چند زمینه پیش رفتند. نخست، در طرح حمایت از کسب وکارهای ایرانی تسهیلات نرم افزاری و لجستیک ویژه ای برای فروشنده ها در نظر گرفته شد. وبینارهای روزانه ای برای آموزش فروش آنلاین به صورت رایگان برگزار شد و به هر کسب وکار 5 میلیون تومان اعتبار بازاریابی آنلاین اختصاص یافت.

فعال شدن پنل فروش آنلاین در یک روز برای همه فروشنده ها از دیگر کوشش های خبرنگاران در این زمینه است. یک اقدام عظیم، راه اندازی 8 مرکز انبارداری، پردازش، جمع آوری کالا و ارتباط با فروشنده ها در مراکز استان ها برای ارسال محصولات کسب وکارها به سراسر کشور و مراکز پردازش خبرنگاران با سرعت بیشتر و هزینه کمتر بود. همچنین برای حمایت از برخی کسب وکارهای آفلاین، در برخی از گروه های کالایی، کمیسیون خبرنگاران صفر درصد اعمال شد.

عالیت های خبرنگاران برای عبور از سد کرونا و پشت سر گذاشتن چالش ها به موارد بالا ختم نمی شود. این شرکت با امضای یک تفاهم نامه سه جانبه با ستاد ملی مبارزه با کرونا و اتاق اصناف برای حمایت از هزار کسب وکار آسیب دیده در طول دوران کرونا و عرضه محصولات شان روی مارکت پلیس بدون دریافت کمسیون هزینه پردازش، بسته بندی و ارسال به سراسر کشور را نیز تقبل کرد.

هدف همه این کوشش ها حمایت از فروشنده و کسب وکارهای ایرانی، مشتریان و همکاران در بحران جهانی کرونا بود تا کام مردم از تلخی به شیرینی تغییر کند و زندگی ساده تر و زیباتر شود.